Στις 23 Μαρτίου του 1972 το περιοδικό Women’s Wear Daily ανακοινώνει στο εξώφυλλό του «Ο βασιλιάς πέθανε», και δεν υπήρχε κανείς στον κόσμο της μόδας που να μην κατάλαβε περί τίνος επρόκειτο. Είχε φυσικά να κάνει με τον θάνατο του σπουδαίου σχεδιαστή Cristóbal Balenciaga Eizaguirre, του Ισπανού ιδρυτή του γνωστού οίκου Balenciaga.
Ο Cristóbal Balenciaga γεννήθηκε σε μια παραλιακή πόλη των Βάσκων, την Γεταρία στις 21 Ιανουαρίου του 1895. Την μεγάλη του αγάπη αλλά και το έναυσμα για τον σχεδιασμό ρούχων τα κληρονόμησε από τη μητέρα του η οποία ήταν ράφτρα, και έτσι, σε μόλις ηλικία των 12 ξεκίνησε να δουλεύει ο ίδιος σαν ράφτης. Μόλις σε ηλικία 22 χρόνων άνοιξε τον πρώτο του οίκο στο San Sebastian, ενώ ακολούθησαν οίκοι στην Μαδρίτη και την Βαρκελώνη. Ο εμφύλιος πόλεμος της Ισπανίας τον υποχρέωσε να μετακομίσει μόνιμα στο Παρίσι, κι από εκεί ξεκίνησε ο δρόμος του προς τη δόξα.
Δεν χρειάστηκε πολύ για να γίνει το όνομά του ξακουστό. Σιγά-σιγά άρχισε να ελκύει την προσοχή της ελίτ της μόδας της εποχής: της μοναρχίας και του σινεμά. Η πελατεία του απαρτιζόταν από μεγάλα ονόματα του Ευρωπαϊκού και Αμερικανικού κινηματογράφου. Οι Marlene Dietrich, Greta Garbo, Grace Kelly, Audrey Hepburn και Jackie Kennedy ήταν μόνο κάποιες από τις μεγάλες κυρίες που τον εμπιστεύονταν και την υψηλή ραπτική του, ενώ η βασίλισσα του Βελγίου Fabiola, μαγεύτηκε εξ’ αρχής από τα σχέδιά του.
Ο Balenciaga ήταν ένας τελειομανής άνθρωπος, κι αυτό αν μη τι άλλο αντικατοπτρίζεται έντονα και στο έργο του. Εργαζόταν προοδευτικά, τεχνικά και προσηλωμένα μέχρι το επιθυμητό αποτέλεσμα. Η εκτενέστατες γνώσεις του για το σχέδιο και τα υφάσματα, σε συνδυασμό με το γεγονός πως ο ίδιος έμπαινε στη διαδικασία του ραψίματος και δημιουργίας του ρούχου, έδιναν στον σχεδιαστή τη δυνατότητα να μεταφέρει τις εμπνεύσεις του από το χαρτί στην πραγματική ζωή με μεγάλη ακρίβεια και επιτυχία. Μέσα από το έργο του κατάφερε να επαναπροσδιορίσει τη γυναικεία σιλουέτα στις δεκαετίες του ’50 και του ’60. Μετατόπισε το ενδιαφέρον από τις λεπτές γραμμές και τα μοντέρνα look που πρότεινε ο γαλλικός οίκος Dior σε εμφανίσεις με όγκο, φαρδιές και πλούσιες.
Η τεράστια αποδοχή του από τον κόσμο της μόδας και η δόξα που γνώρισε κατά τα χρόνια της ενεργού παρουσίας του στον χώρο, επιβεβαιώνονται κι από τους γύρω του: Ο Christian Dior τον είχε χαρακτηρίσει ως «τον δάσκαλο όλων μας», ενώ η Coco Chanel ως τον «μόνο πραγματικό σχεδιαστή υψηλής ραπτικής, με όλη τη σημασία του όρου».
Τα πρώτα του έργα, εμπνευσμένα από την ισπανική κουλτούρα, ήταν ογκώδεις τουαλέτες που έδιναν την αίσθηση μιας άλλης εποχής, όπως το χαρακτηριστικό έργο του, Infanta. Κατά τη διάρκεια του πολέμου, δημιούργησε το γνωστό σε εμάς από ταινίες εποχής «Square Coat», παλτό με μεγάλους ώμους, που καλύπτει όλο το σώμα χωρίς να ακολουθεί τις καμπύλες του. Γυναίκες από όλο τον κόσμο κατέφθαναν στην Ευρώπη για να έρθουν σε επαφή με τις δημιουργίες του, παρά την εξέλιξη του πολέμου στην Ισπανία. Στα χρόνια που ακολούθησαν παρουσίασε τα έργα του «Baby doll Dress» και «Balloon Jacket». Και τα δύο σε μια αντίστοιχη σιλουέτα, σφαιρική, το πρώτο δίχως να ορίζει καμία από τι καμπύλες του σώματος, ριχτό, ενώ το δεύτερο, δομημένο με τέτοιο τρόπο ώστε να αναδομεί τις καμπύλε κι να δίνει στη γυναίκα μια τελείως πρωτόγνωρη και πρωτότυπη σιλουέτα. Κατά την επόμενη δεκαετία συνέχισε να ενσαρκώνει πρωτότυπες ιδέες στις συλλογές του με περίεργα υφάσματα και εκκεντρικά αξεσουάρ, διατηρώντας πιστή την υψηλής κοινωνίας πελατεία που είχε αποκτήσει. Το 1968, ο οίκος του κλείνει, με τον ίδιο να αποσύρεται από το επάγγελμα. Το έργο του όμως, συνέχισε να ζει και δη, να εμπνέει.
Η επιρροή του Cristóbal Balencianga στο χώρο της μόδας είναι φανερή ακόμη και στον 21ο αιώνα, στις γραμμές, τις πρωτοτυπίες και την υψηλή ραπτική. Πολλοί σχεδιαστές έχουν αντλήσει έμπνευση από τα σχέδια του, ανάμεσά τους οι Oscar de la Renta, André Courrèges και Hubert de Givenchy.
Μία από τις μεγαλύτερες και σπουδαιότερες προσωπικότητες της μόδας, του στυλ, της υψηλής ραπτικής. Ένα ταλέντο στη θεωρία αλλά και στην πράξη. Ένας καινοτόμος σχεδιαστής και καλλιτέχνης. Κι όπως ένας από τους πιο πιστούς πελάτες του σχεδιαστή έχει αναφέρει χαρακτηριστικά : «Οι γυναίκες δεν χρειαζόταν να είναι τέλειες, ή καν όμορφες για να φορέσουν τα ρούχα του. Τα ρούχα ήταν αρκετά για να γίνουν όμορφες».
by Panagiotis Tripolitsiotis