Το πρώην κτίριο της ζυθοποιίας ΦΙΞ στη Λεωφόρο Συγγρού, ένα από τα πιο πολυσυζητημένα έργα του Τάκη Ζεvέτoυ, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα κτίρια της σύγχρονης ελληνικής αρχιτεκτονικής.
Το κτίριο κατασκευάστηκε για την ελληνική εταιρεία ζυθοποιίας το 1893, ενώ τη δεκαετία του 1950 όταν αρχίζει η βιομηχανική ανάπτυξη της χώρας, γίνεται πλήρης ανακατασκευή του εργοστασίου. Το έργο ανατέθηκε στον αρχιτέκτονα Τάκη Ζενέτο, πρωτοπόρο του μεταπολεμικού μοντερνισμού.
Ο Ζενέτος φτιάχνει ένα υπερσύγχρονο κτίριο με εσωτερική ευελιξία και με τη δυνατότητα αλλαγής χρήσης στο μέλλον. Το ύφος είναι μοντέρνο, λιτό και με εμφανή την επιρροή της βιομηχανικής αρχιτεκτονικής. Το κτίριο αποτελείται από έξι ορόφους και ο αρχιτέκτονας τόνισε την οριζόντια διάσταση του κτιρίου μέσα από γυάλινες κατασκευές. Έτσι, το ισόγειο του κτιρίου που είναι τοποθετημένες οι γυάλινες επιφάνειες, επέτρεπε στον κόσμο που περνούσε να παρακολουθεί μέρος της παρασκευής της μπύρας.
Χαρακτηρίστηκε κτίριο πρωτοτoπoριακό σε σύλληψη για τηv επoχή τoυ, τόσο εξωτερικά όσο και εσωτερικά, καθώς απορρόφησε και αφομοίωσε με λειτουργικά αξιόλογο τρόπο τo παλιό. Με τov τεράστιo όγκo τoυ και τα επιμήκη συνεχόμενα υαλoστάσια, φαντάζει vα αιωρείται ανάμεσα στα μικρότερης κλίμακας κτίρια πoυ εκείνη την εποχή τo περιβάλλoυv.
Μεγάλo εvδιαφέρov παρουσιάζει και τo εσωτερικό τoυ εργoστασίoυ, όπoυ τα πoλλά και διαφoρετικά επίπεδα τα oπoία πρoκύπτουν από τη συvέvωση τωv διαφόρωv φάσεωv κατασκευής, τovίζoυv τηv ιδιαίτερη ικαvότητα επέμβασης τoυ αρχιτέκτovα. Οι διαφoρετικές στάθμες, πoυ εμφαvίζoνται στo κτίριo είναι απόρρoια τωv πoικίλωv αvαγκώv πoυ πρoκύπτουν από την ταυτόχρονη λειτoυργία τoυ.
Στα τέλη της δεκαετίας του ’70, το εργοστάσιο ζυθοποιίας ΦΙΞ, μεταφέρεται εκτός Αθήνας και το κτίριο κλείνει οριστικά και εγκαταλείπεται, παρότι βρισκόταν σε άρτια κατάσταση. Στην πορεία, το 1994 περνά στην ιδιοκτησία της «Αττικό Μετρό» και μέρος του κτιρίου κατεδαφίζεται ώστε να κατασκευαστεί ο σταθμός Συγγρού Φιξ. Το Δεκεμβρίου του 2002 έγινε προκήρυξη αρχιτεκτονικού διαγωνισμού, με κλειστή διαδικασία σε δύο στάδια, για την ανάθεση με σύμβαση έργου της εκπόνησης της μελέτης του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης.
Στο κτίριο διαμορφώνονται εκθεσιακοί χώροι, χώροι εργαστηρίων, αρχείων και διοίκησης και χώροι κοινόχρηστων λειτουργιών (χώροι κυκλοφορίας του κοινού, κατάστημα, μπαρ, εστιατόριο, βιβλιοθήκη, χώρος εκδηλώσεων). Οι εκθεσιακοί χώροι για τις περιοδικές και μόνιμες εκθέσεις καταλαμβάνουν το τμήμα του κτιρίου, που προσφέρει τα μεγαλύτερα ανοίγματα με κάνναβο υποστυλωμάτων. Το κτίριο αποτελείται από τους υπόγειους χώρους, το ισόγειο, τον ημιώροφο, τους τρεις ορόφους και τον τέταρτο όροφο σε εσοχή. Η μικρή όψη προς την είσοδο του μετρό, έχοντας πρόσωπο στον ακάλυπτο χώρο της Αττικό Μετρό θα λειτουργήσει και ως μια επιφάνεια προβολής των δραστηριοτήτων του μουσείου.
Η μεγάλη όψη προς τη λεωφόρο Καλλιρρόης σηματοδοτεί και το νέο μουσείο. Ένα μεγάλο “κατακόρυφο έδαφος” που αιωρείται, κρύβει τους εκθεσιακούς χώρους του μουσείου και στη βάση του, ένας “υγρός τοίχος” οδηγεί στην κύρια είσοδο του μουσείου. Η ανάγκη αντιστήριξης των όψεων της λεωφόρου Συγγρού και της οδού Φραντζή οδήγησε στη διαμόρφωση μιας εσωτερικής “σκαλωσιάς” από σκυρόδεμα, που λειτουργεί και ως εσωτερικός περίπατος, αναδεικνύοντας τη διατηρητέα όψη ως έναν κατακόρυφο πίνακα διατηρητέας όψης.
Μεγάλο πλεονέκτημα, η θέση του κτιρίου του ΕΜΣΤ, σε μικρή απόσταση από το ιστορικό και εμπορικό κέντρο της Αθήνας. Ιδιαίτερα, η γειτνίασή του με τον αρχαιολογικό χώρο και το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης, ευνοεί την προσέλκυση ενός μεγάλου αριθμού Ελλήνων και ξένων επισκεπτών της πρωτεύουσας, καθώς και τη δημιουργία ενός γοητευτικού περιπάτου, στον οποίο η κλασική αρχαιότητα διασταυρώνεται με τη σύγχρονη τέχνη…
photos: emst
by Errika V.